Diyarbakır’daki 10 Bin Yıllık Amida Höyük Kazılarında Tarihi Buluntular Ortaya Çıktı
Diyarbakır’ın tarihi Sur ilçesinde bulunan Amida Höyük, Hurri-Mitanniler, Urartular, Persler, Romalılar, Emeviler, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular ve Artuklular gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. 10 bin yıla kadar uzanan geçmişiyle dikkat çeken höyükte yürütülen arkeolojik kazılar Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından başlatılmıştır. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen kazı çalışmaları kapsamında, Amida Höyük’te yer alan Artuklu Sarayı’nın ve farklı medeniyetlere ait izlerin gün yüzüne çıkarılması hedeflenmektedir. Kazıların başkanlığını ise Prof. Dr. İrfan Yıldız ve ekibi üstlenmektedir.
Amida Höyük Kazı Başkanı ve Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız, çalışmalar sırasında Çanakkale Savaşı’nda gazi olan bir askere ait rozet bulunduğunu belirtti. Yıldız, “Diyarbakır İçkale Artuklu Sarayı kazısı 2024 çalışmaları devam etmektedir. Çalışmalar özellikle ‘Geleceğe miras’ projesi kapsamında Kral Yolu olarak adlandırılan höyüğün batısıyla, batı surları arasında kalan bölgede yoğunlaşmaktadır. Amida Höyük, milattan önce 8 bin yılına kadar uzanan kesintisiz bir yaşamın simgesidir ve dünyadaki ikinci en eski kent unvanını taşımaktadır. Son kazılarımızda bulunan Çanakkale Savaşı rozeti, Osmanlı dönemine ait olup, daha güncel bir tarihe işaret etmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Aynı zamanda buradaki sürekli yaşamın belgesi olması da oldukça değerlidir” şeklinde konuştu.
‘Muhhtemelen Savaşa Katılan Gazi, Rozetini Burada Düşürdü’
Amida Höyük’te bulunan rozetin bir Diyarbakırlı gazinin olduğu düşünülmektedir. Prof. Dr. Yıldız, “Çanakkale Savaşı rozeti, Çanakkale’nin kara ve deniz savaşlarına katılarak gazi veya şehit olanlara verilen bir semboldür. Bu nadir rozetin orijinalinden çok az sayıda bulunmaktadır. Amida Höyük Artuklu Sarayı kazısından çıkan bu özel rozet, Osmanlı dönemine ait olmasıyla ayrı bir öneme sahiptir. Rozetin üzerinde Çanakkale Boğazı’nı bekleyen 2 Osmanlı askeri ve bayrağı temsil eden parlayan bir ay ve yıldız bulunmaktadır. Ayrıca, Osmanlıca olarak ‘Çanakkale savaşı yadigarı’ ibaresi yer alır. Rozetin sağ tarafında 3 Kasım 1914, sol tarafında ise 3 Ocak 1916 tarihleri bulunmaktadır. Bu rozetin, 2021 yılında Amida Höyük’te kazılar sırasında bulunan 782 el bombasından biriyle beraber bulunması, o dönemde Diyarbakır’ın Çanakkale Savaşı’na verdiği destek ve şehrin önemli rolü hakkında ipuçları sunmaktadır. Muhtemelen rozeti düşüren asker, Çanakkale Savaşları’na katılarak gazi olarak Diyarbakır’a geri dönmüş olabilir” şeklinde açıklamalarda bulundu.
